Bệnh thối trái trên cây hồng xiêm
Hồng xiêm (Sapodilla) là loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, được trồng phổ biến tại nhiều vùng miền ở Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, bệnh thối trái đã trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về năng suất, chất lượng cũng như giá trị thương phẩm của sản phẩm, đặc biệt trong điều kiện thời tiết mưa nhiều và ẩm độ cao.
1. Tác nhân gây bệnh
Bệnh thối trái trên cây hồng xiêm do nhiều tác nhân phối hợp gây ra:
-
Nấm gây bệnh:
-
Phytophthora palmivora: Gây thối quả từ cuống, lan nhanh.
-
Colletotrichum gloeosporioides: Gây thối khô với vết lõm đặc trưng.
-
Rhizopus stolonifer: Gây thối mềm, trên vết bệnh có mốc trắng.
-
-
Vi khuẩn gây bệnh:
-
Erwinia carotovora: Gây thối nhớt, có mùi hôi khó chịu.
-
-
Côn trùng gây hại:
-
Ruồi đục trái (Bactrocera spp.): Đẻ trứng vào trong quả, ấu trùng ăn thịt quả gây thối và rụng sớm.
-
2. Điều kiện gây bệnh
-
Thời tiết mưa nhiều, nhiệt độ và độ ẩm cao tạo điều kiện lý tưởng cho nấm, vi khuẩn và côn trùng phát triển mạnh.
-
Vườn trồng quá rậm rạp, ít được tỉa tán, thiếu ánh sáng, thoát nước kém.
-
Vết thương cơ giới trên quả do va chạm, thu hoạch hoặc do côn trùng chích hút tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh xâm nhập.
3. Triệu chứng nhận biết
-
Do ruồi đục trái: Trên vỏ quả xuất hiện các chấm đen nhỏ, bên trong có dòi, mô quả thối nhũn.
-
Do nấm và vi khuẩn: Xuất hiện vết đốm nâu đen trên vỏ quả, lan rộng dần; mô quả mềm nhũn, có thể rỉ dịch, nếu do vi khuẩn thường có mùi hôi. Trên bề mặt vết bệnh có thể có nấm mốc màu trắng, xám hoặc đen. Quả bị bệnh thường nứt, hư hỏng hoàn toàn, rụng sớm trước thu hoạch.
4. Biện pháp phòng trừ
4.1. Biện pháp canh tác:
-
Tỉa cành tạo tán thông thoáng, tránh để quả chạm đất.
-
Thu gom quả rụng, quả bị bệnh đem tiêu hủy, vệ sinh vườn thường xuyên.
-
Cải tạo hệ thống thoát nước, tránh ngập úng.
-
Thu hoạch quả khi vừa chín tới, tránh để quả quá chín trên cây.
-
Bao trái bằng túi nylon hoặc túi lưới để hạn chế ruồi đục trái tấn công.
4.2. Biện pháp hóa học:
-
Cân đối bón phân, tăng cường Kali (K), Canxi (Ca), Bo (B); hạn chế bón thừa đạm (N).
-
Phun thuốc phòng bệnh ngay từ đầu mùa mưa; khi bệnh nặng, phun luân phiên thuốc nấm, vi khuẩn có phối hợp chất bám dính.
-
Sử dụng bẫy pheromone kết hợp phun thuốc trừ ruồi đục trái và côn trùng chích hút.
4.3. Biện pháp sinh học:
-
Bón nấm đối kháng Trichoderma định kỳ để cải tạo đất, giúp cây khỏe mạnh, tăng sức đề kháng.
-
Sử dụng chế phẩm sinh học chứa Bacillus subtilis hoặc Pseudomonas spp. để phun phòng ngừa nấm, vi khuẩn gây bệnh trên quả.